OUDE JOODSE BEGRAAFPLAATS
Al in 1647 is er sprake van een Joodse begraafplaats aan de Spoorstraat, die toen nog Koostegge werd genoemd. De graftekens op de begraafplaats dateren uit de negentiende eeuw.
Het oudste, thans nog aanwezige graf dateert uit 1817. In 1880 werd begraven binnen de bebouwde kom verboden en daarop werd de begraafplaats aan de Spoorstraat gesloten. De begraafplaats is in 1912 van een nieuwe, in beton uitgevoerde ommuring met smeedijzeren hekwerk voorzien. Zowel in het smeedijzeren hekwerk als in de betonnen pilasters is het Davidsstermotief verwerkt. De muur rond de begraafplaats is in 2010 hersteld. De begraafplaats is een rijksmonument.
DE ZWANEN
Eens gezeten op het hek van de oude Joodse begraafplaats aan de Spoorstraat. De begraafplaats dateert van midden 1600.
Na de oorlog was alles ernstig in verval geraakt. Op een dag waren de zwanen verdwenen. De weinig teruggekomen joden na de oorlog hadden andere prioriteiten. Zoals bijvoorbeeld de lange procedures met de gemeente Winterswijk om hun synagoge terug te krijgen.
Zwanen staan symbool voor: “eeuwige trouw”.
‘EEUWIGE TROUW’
Toen de synagoge uiteindelijk weer terug kwam in Joodse handen moest het gebouw opnieuw ingericht worden. De inboedel was immers vernield in de oorlog. Niemand dacht aan de zwanen, die ooit gemaakt waren door de smid: Thomas de Wolf en als versiering op het hek werden aangebracht. Weg waren ze en bij velen zelfs uit de herinnering.
Gelukkig niet bij allen. De zwanen zij prachtig gerestaureerd door Joost Bosman uit Kotten.
NIEUWE BEGRAAFPLAATS
De begraafplaats aan de Misterweg, naast de watertoren, wordt door de Joodse Gemeenschap vanaf 1883 gebruikt. Vanaf 1880 mocht de begraafplaats aan de Spoorstraat niet meer gebruikt worden, omdat zij binnen de bebouwde kom van het dorp kwam te liggen.
METAREHUISJE
Het ‘metarehuisje’ dat de ingang van de begraafplaats vormt, is in 1883 gebouwd door timmerman Hendrik Jan te Siepe.
Boven de ingang van het huisje staat in Hebreeuwse letters psalm 23, vers 4: “Al wandel ik ook in het dal van diepe schaduw, ik vrees niet, want Gij zijt bij mij, uw staf en stok zijn mijn stut”.
